Laravel, PHP ile modern web uygulamaları geliştirmek için kullanılan, açık kaynaklı ve tam yığın (full-stack) bir web çatısıdır (framework). Zarif sözdizimi, zengin ekosistem ve güçlü topluluk desteği sayesinde; CRUD tabanlı paneller, API’ler, e-ticaret siteleri, SaaS ürünleri ve kurumsal uygulamalar için sıkça tercih edilir.
Laravel’i Kısaca Tanıyalım
Laravel, MVC mimarisi etrafında şekillenir ve aşağıdaki taşları kutudan çıkar çıkmaz sunar:
- Yönlendirme (Routing): Temiz URL’ler, resource rotalar.
- Denetçiler & Middleware: Akış kontrolü, istek/yanıt filtreleri.
- Eloquent ORM: İlişkisel veritabanları için aktif kayıt (Active Record) yaklaşımı.
- Blade Şablonlama: Sunucu tarafı render, komponent tabanlı görünüm yapısı.
- Migration & Seeder: Şemayı kodla yönetme, tekrarlanabilir kurulumlar.
- Queue & Job Sistemi: Arka plan işler (e-posta, rapor, medya işleme).
- Cache, Event, Policy/Gate: Performans, gevşek bağlı mimari, yetkilendirme.
- Test Desteği: Feature/Unit testleri ve HTTP test yardımcıları.
- CLI (Artisan): Kod üreticiler, bakım görevleri, görev planlayıcı (Scheduler).
Not: Ekosistemde Forge/Vapor (devops & serverless), Nova (admin panel), Horizon (queue izleme), Telescope (debug) gibi resmi/yarı-resmi araçlar da vardır.
Laravel ile Neler Yapılabilir?
Laravel, MVC mimarisi etrafında şekillenir ve aşağıdaki taşları kutudan çıkar çıkmaz sunar:
- REST/JSON API’ler: Kimlik doğrulama, hız sınırlama, sürümlendirme kolaydır.
- E-ticaret & Abonelik: Sepet, ödeme, faturalama (paketlerle) ve rol bazlı yetkilendirme.
- Yönetim Panelleri & CRM: CRUD hızlandırıcıları + güçlü filtreleme/arama.
- SaaS Ürünleri: Çok kiracılı (multi-tenant) mimariler, kuyruklar ve önbellekle yüksek ölçeklenebilirlik.
- Gerçek zamanlı özellikler: Yayınla/abonelik (broadcasting), WebSocket ve olay mimarisiyle bildirimler.
Sık Sorulan Sorular
Laravel performanslı mı?
Performans, framework’ten çok tasarım kararlarına, veritabanı modeline, önbellekleme stratejine, altyapına ve izleme/optimizasyon disiplinine bağlıdır. Laravel bu alanların her birinde sana güçlü araçlar ve net kalıplar sunar.
SEO için uygun mu?
SSR (Blade) ile hızlı sayfalar, temiz URL’ler ve meta etiket kontrolü mümkündür. Headless senaryolarda da API + modern frontend ile iyi sonuç alınır.
Uzun vadeli sürdürülebilir mi?
Düzenli sürümler, büyük topluluk ve istikrarlı ekosistem sayesinde kurumsal projelerde uzun vadede bakımı kolaydır.
Sonuç
Laravel; hızlı geliştirme, güçlü ekosistem ve temiz mimari arayan ekipler için 2025’te hâlâ çok güçlü bir tercihtir. Çok küçük projelerde “ağır” hissettirebilir; ancak orta-büyük ürünlerde verim, güvenlik ve bakım kolaylığıyla fark yaratır.
Diğer blog yazıları: https://ebdmedya.com/blog
Laravel Websitesi: https://laravel.com/